Why one man rather than another? It was odd.
You find yourself involved with a fellow for life
just because he was the one that you met
when you were nineteen.
Simone de Beauvoir (1908 – 1986)
In mijn vorige bijdrage constateerde ik dat vele relaties op de klip lopen. Dat brengt me op de hypothese dat blijkbaar weinigen uitverkoren zijn om met elkaar te verkeren. Wie zijn dan wel de uitverkorenen? Voor het antwoord op deze vraag richt ik mij tot Wolfgang Amadeus Mozart (1756 – 1791), en met name tot zijn opera Don Giovanni uit 1787. In deze opera voeren Mozart en zijn librettist Lorenzo da Ponte (1749 - 1838) drie vrouwen op. Ik zou willen stellen dat ieder van deze vrouwen een stadium verbeeldt in het relationele leven van iedere vrouw. En mijn hypothese spits ik nu toe. Alleen zij die ten slotte het derde stadium hebben doorlopen, maken een goede kans op een duurzame relatie. Overigens, wat hier geldt voor de vrouw geldt mutatis mutandis evenzeer voor de man, maar daarover een andere keer.
Het eerste stadium belichaamt Zerlina, het boerenmeisje, bij wie de begeerte ontwaakt dankzij Don Giovanni die als de prins op het witte paard haar jonge meisjesdromen in vervulling doet gaan, althans zo lijkt het. Bijna geeft ze toe aan de verleiding. Bijna, want ze komt bij zinnen en wendt zich af van Don Giovanni. Over het stadium van de prins is veel geschreven. Denk in Nederland aan het boek De schaamte voorbij van Anja Meulenbelt (1945) uit 1976.
Het tweede stadium is verbeeld in Elvira. Don Giovanni heeft zich aan haar niet gepresenteerd als de vervulling van haar meisjesdromen, maar aan haar deed hij zich ooit voor als de man met wie zij verder door het leven zou kunnen gaan. Voor Elvira was Don Giovanni de ‘ware’ man in haar leven ... die haar vervolgens verlaat. Vol haat en liefde kan Elvira geen afstand nemen van die man. In haar uiterlijke gedrag manifesteert Elvira zich als de haatdragende vrouw. De muziek die Mozart voor haar componeert, is evenwel hartstochtelijk en ademt een groot verlangen.
Waarmee ik ben aangekomen bij de derde vrouw: Donna Anna. Don Giovanni poogde Zerlina te verleiden, Elvira heeft hij verleid en vervolgens verlaten. Maar in verband met Donna Anna is er iets geheel anders aan de hand. Haar heeft hij 'bevrijd' van haar vader, en daarmee van haar verleden, waarna zij - herboren - werkelijk een eigen leven kan gaan leven waarin ook een partner zou kunnen passen.
Iedere vrouw die tot en met stadium drie is gevorderd, iedere vrouw die op zichzelf en met zichzelf een eigen leven kan leiden, is vervolgens in staat een relatie aan te gaan.
Naschrift 1
Regelmatig hoor ik dat het niet verstandig is om te gaan samenleven met de man die de vrouw heeft losgemaakt van haar verleden. Veel is ervoor te zeggen om hem te danken en met een ander voort te gaan.
Naschrift 2
Mij werd duidelijk in gesprekken dat de drie stadia ook met 1 man of 1 vrouw kunnen worden doorlopen en tot succes kunnen leiden.
